داوری مقالات علمی پژوهشی چگونه است؟ مراحل داوری مقالات علمی پژوهشی پیچیده و دشوار است. البته میزان سختی فرآیند داوری با توجه به ژورنال های مختلف متفاوت است. بعضی از مجلات برای داوری مجلات مراحل سختی را در نظر می گیرند اما در بعضی مجلات فرآیند داوری مقالات چندان سختگیری ندارد. اگر برای اولین بار در حال نگارش مقاله علمی پژوهشی هستید و سوالتان این است که” داوری مقالات علمی پژوهشی چگونه است ” جای درستی قرار دارید. فرآیند داوری مقالات علمی پژوهشی برای اطمینان از هماهنگی مقاله با دستورالعمل های ژورنال، بررسی کیفیت مقاله، اهمیت موضوع مورد بررسی، دقت علمی بالای روش تحقیق و موارد دیگر انجام می شود. داوری مقالات علمی پژوهشی توسط متخصصان و اساتید دانشگاهی انجام می شود و در نهایت تصمیم اکسپت مقاله یا ریجکت کردن آن با هیئت تحریریه و ادیتور مجله است. درواقع برای پذیرش مقاله و چاپ مقاله علمی پژوهشی در ژورنال ها، پس از رای داوران، نظر ادیتور مجله نیز بر آن تاثیر می گذارد.
بعد از اعلام نتایج داوران، مقالاتی که پذیرش شدند بار دیگر زیر ذره بین قرار می گیرند، اما اینجا زیر ذره بین هیئت تحریریه مجله هستند. هیئت تحریریه علاوه بر اهمیت به جدید بودن پژوهش و ارتباط پژوهش با اهداف مقاله، هدف مهم تری را دنبال می کنند.
میزان مطابقت سلیقه و نظر مخاطبان مجله با موضوع مقاله اکسپت شده، فاکتور هیئت تحریریه است. زیرا مقالات برای اشتراک گذاری نتایج با محققان و مخاطبان اکسپت می شوند. بنابراین باید به سلیقه و نیاز علمی آن ها نیز احترام گذاشت. لذا در ادامه به چگونگی داوری مقالات علمی پژوهشی می پردازیم.
داوری مقالات علمی پژوهشی چگونه است؟ و چند مرحله دارد؟
مقالات علمی پژوهشی برای چاپ در مجلات مورد نظر نویسنده باید فرآیند داوری را طی کنند. در اولین مرحله ای بعد از درخواست داوری مقالات، ژورنال های معتبر میبایست مقاله را از لحاظ تطابق با اهداف ژورنال بررسی کنند. شاید این موضوع برای تان عجیب به نظر بیاید و توقع داشته باشید مقاله فقط از نگاه داوران بگذرد.
اما دقت داشته باشید که ماهانه و سالانه مقالات زیادی برای درخواست داوری به مجلات ارسال می شوند. با این حجم از مقالات نمی توانند همه را برای داوران ارسال کنند. بنابراین برای کاهش زمان پذیرش مقاله، در ابتدای کار مقالاتی که با اهداف مقاله هم خوانی ندارد را قبول نمی کنند، تا هم نویسنده معطل نشود و هم وقت داوران تلف نشود.
در مرحله بعدی، نحوه داوری و سختگیری های داوران بستگی به مجله دارد. تمامی ژورنالهای داخلی و خارجی از بیشترین سطح کیفی تا کمترین، سطح معینی از کیفیت را از مقالات ارسالی توقع دارند. داوران ژورنالها اصولا افرادی باسواد و عادل میباشند تا بتوانند به صورت عادلانه و با دید یکسان و بی طرفانه داوری را انجام دهند و حق کسی را پایمال نکنند.
با اعلام نظرات داوران، مقاله برای تایید نهایی زیر دست ادیتور قرار می گیرد. همانطور که گفتیم، ادیتور مقاله را از نطر سلیقه مخاطبان مقاله بررسی می کند. اگر مقاله پذیرش شده از نظر داوران، مطابق میل مخاطبان ژورنال باشد، مقاله اکسپت می شود و برای چاپ در شماره های بعدی ژورنال ارسال می شوند.
چاپ مقاله علمی پژوهشی
همانطور که در بالا اشاریه کردیم ، برای چاپ مقاله علمی پژوهشی داوران و سردبیر مجله نظر خود را اعلام می کنند و رای به اکسپت یا ریجکت مقاله صادر می شود. مراحلی برای چاپ مقاله علمی پژوهشی در ژورنال ها وجود دارد اما معیارهای اصلی و مورد قبول همه مجلات در هیچ کجا نانم برده نشده است. بنابراین معیار واحدی برای نگارش مقاله علمی پژوهشی وجود ندارد. لذا این وظیفه نویسنده است که با توجه به مسائل روز دنیای علمی و خلا تحقیقاتی ایده ای جدید و نو را خلق کند و به نوشتن مقاله خود مشغول شود.
سرنوشت مقاله پس از داوری چیست؟
بعد از ارسال درخواست داوری مقالات، زمان دقیق بررسی مقاله مشخص نمی شود. اما در نهایت پس از بررسی مقالات توسط داوری، سه حالت برای مقاله پیش می آید. در حالت اول مقاله تان بی برو برگرد اکسپت می شود و هیچ تغییری لازم ندارد. در حالت بعدی مقاله تان برای چاپ در آن ژورنال مناسب نیست و ریجکت می شود. در حالت آخر، مقاله شما به شرط ایجاد اصلاحاتی قابل بررسی دوباره است.
در این حالت باید اشکالات و ایرادات مقاله را رفع کنید تا روند بررسی مقاله دوباره به اجرا دربیاید. در این جا به شما قول چاپ داده نشده است اما یک شانس دوباره در مقابل شماست. توجه کنید که اگر محتوای مقاله شما با اهداف مجله همسو نباشد یا ساختار مقاله را رعایت نکنید، مقاله شما ریجکت خواهد شد اما اگر محتوای مقاله شما، از نظر داوران ارزش داشته باشد، به شما فرصت داده می شود تا فرمت و قالب پیشنهادی مجله را در آن به کار ببرید.
در سوی دیگر اگر وجود سرقت ادبی در مقاله شما اثبات شود، بی هیچ فرصتی مقاله شما رد خواهد شد. گاهی از روی نا آگاهی و یا در صورت سپردن نگارش مقاله به شخص دیگری، متن کپی شده در مقاله پیدا می شود. یا گاهی از سر عمد قسمتی از مقالات و نتایج تحقیق دیگران را در مقاله خود استفاده می کنیم. یا حتی بدتر از این، مراجع و منابع را به درستی در انتهای مقاله وارد نکنیم، مقاله ما متهم به سرقت ادبی خواهد ششد. بنابراین بهتر است بدانیم مهارت داوران در یافتن سرقت ادبی از ویژگی های ان هاست. هم چنین با نرم افزارهای هوشمند و قوی می توانند سرقت ادبی را از متن شما بیرون بکشند. بنابراین برای پذیرش بی دردسر عدم وجود سرقت ادبی در محتوای مقاله را جدی بگیرید.
داوران ژورنال ها برای بررسی مقالات علمی پژوهشی همه جوانب را در نظر می گیرند و همه بخش های مقاله باید از نظر آن ها قابل قبول باشد. لذا توجه به ساختار، فرمت و قالب مجله را دست کم نگیرید. هم چنین روش تحقیق نباید پروسه ای مبهم داشته باشد و همه زوایای آن روشن و قابل فهم باشد و یادتان نرود، سردبیر مجله برای سلبقه مخاطب خود احترام زیادی قائل است. شما می توانید برای نگارش مقاله علمی پژوهشی، مجله خود را مشخص کنید و طبق اخرین مقالاتی که در آن مجله چاپ شده اند، به فاکتورهای مورد توجه سردبیران مجلات پی ببرید.